به نقل از «آفتاب»

تنش آمریکا و انگلیس با ایران و حضور مقامات عراقی در تهران| تلاش‌های بغداد برای میانجیگیری نتیجه خواهد داد؟

تاریخ انتشار: ۲ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۵۱۸۶۷۷

آفتاب‌‌نیوز :

«سید رضا قزوینی غرابی» با اشاره به سفر عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق به تهران گفت: شرایط منطقه‌ای و شدت یافتن تنش میان ایالات متحده و انگلیس با جمهوری اسلامی ایران، باعث شده است تا برخی از طرف‌های منطقه‌ای برای کاهش این تنش‌ها ورود کنند.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ وی ادامه داد: عراق از جمله کشورهایی است که از مدت‌ها پیش تلاش داشته تا در نقش یک میانجی‌گر میان تهران و واشنگتن عمل کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون هم با اضافه شدن لندن به محور تنش‌آفرین، عبدالمهدی دست به کار شده است تا نقش مؤثری در این تنش ایفا کند.

این تحلیلگر مسائل بین المللی به خبرگزاری ایرنا گفت: هر چند که این احتمال وجود دارد که با توجه به بی‌حیثیتی به وجود آمده، محور تنش‌آفرین از جمله لندن، از عبدالمهدی خواسته باشد که برای وساطت در خصوص ماجرای نفتکش مستقیما به تهران برود و با مقامات ایرانی گفت‌وگو کند.

این کارشناس ارشد مسائل عراق با اشاره به تلاش‌های نخست‌وزیر عراق برای برگزاری نشست چند جانبه درباره مسائل منطقه در بغداد تصریح کرد: عبدالمهدی تمایل دارد تا برای افزایش اعتبار خود در داخل و خارج و همچنین کاهش از سطح فشارهایی که بغداد به دلیل تنش میان همسایگان و قدرت‌های منطقه‌ای متحمل می‌شود، نشستی چند جانبه با حضور همه طرف‌ها از جمله کشورهای مؤثر عربی مانند مصر و اردن در بغداد برگزار کند.

قزوینی غرابی ادامه داد: اینکه عبدالمهدی این موضوع را در دستورکار سفر خود داشته است یا اینکه برگزاری آن چقدر محتمل است، هنوز جای تأمل دارد.

وی با یادآوری تنش‌های اخیر در خلیج فارس خاطرنشان کرد: طبعا همزمانی این سفر با شرایط فعلی و افزایش تنش میان تهران و لندن و واشنگتن و همچنین برقراری تماس مقامات انگلیسی با عبدالمهدی پیش از سفر و زمان سه ساعته و کوتاه حضور عبدالمهدی در ایران همگی نشان‌دهنده آن است که اساس این سفر ارتباط غیرقابل انکاری با تنش‌های اخیر منطقه ای داشته است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی به سفر پیشین نخست‌وزیر عراق به ایران در فروردین امسال اشاره کرد و ابراز داشت: از آخرین سفر عبدالمهدی به ایران کمتر از چهار ماه می‌گذرد و عملا به نظر نمی‌رسد که این سفر در راستای مسئله تحریم‌های آمریکا علیه ایران و فشار واشنگتن بر بغداد و مراودات اقتصادی ایران و عراق بوده است.

قزوینی غرابی درباره تلاش‌های بغداد در کاهش تنش میان ایران و آمریکا هم بیان کرد: طبعا بغداد به دلیل آنکه تنش در روابط تهران و واشنگتن اثر مستقیمی بر اوضاع عراق دارد، از کاهش تنش‌ها استقبال می‌کند و آن را به سود خود می‌داند بنابراین میانجی‌گری میان دو طرفمی تواند برای بغداد یک موضوع ایده آل باشد.

وی اضافه کرد: عبدالمهدی می‌تواند وضعیت نه چندان مطلوب در مقابل مخالفان یا رقبای سیاسی‌اش و ناکامی دولت او در حوزه داخلی را از طریق سیاست خارجی تا حدودی بهبود ببخشد.

این کارشناس مسائل عراق درباره همکاری‌های ایران و عراق در دوره تحریم‌ها یادآور شد: عراق را باید در شرایط فعلی تنفس‌گاه ایران به دنیای بیرون دانست. بخش عمده‌ای از صادرات انرژی ایران اکنون به عراق انجام می‌شود و مراودات مالی دو کشور تا حد زیادی سروسامان گرفته است.

همچنین یک کارشناس مسائل عراق، اظهار کرد: دور از انتظار نیست که عادل المهدی برای ارسال پیام دولت لندن به تهران سفر کرده باشد، به خصوص آنکه مقامات انگلیسی پیش از سفر نخست وزیر عراق با وی تماس هایی برقرار کرده بودند.

سید رضا قزوینی غرابی در گفت‌وگو با ایسنا در مورد اهداف سفر نخست وزیر عراق به ایران با توجه به سیر تحولات اخیر در تنگه هرمز تصریح کرد: با توجه به کوتاه بودن و غیرمنتظره بودن این سفر و همزمان بودن آن با تحولات اخیر در منطقه که ناشی از تنش آمریکا و انگلیس با ایران است، می‌توان انتظار داشت که هدف اصلی سفر مربوط به بحران‌های اخیر بوده است.

وی در همین چارچوب ادامه داد : دور از انتظار نیست که عادل عبدالمهدی برای ارسال پیام دولت لندن به تهران سفر کرده باشد به خصوص آنکه مقامات لندن پیش از سفر نخست وزیر عراق با وی تماس‌هایی برقرار کرده بودند.

این کارشناس مسائل عراق درباره اخبار منتشر شده در مورد تلاش‌های دولت های عراق و مصر برای وساطت بین تهران و ریاض و این که آیا سفر اخیر نخست وزیر عراق به تهران را می توان در این راستا دانست ، گفت : تلاش‌های عراق و مصر در راستای وساطت میان ایران و عربستان اگر صحت هم داشته باشد قطعا در راستای تلاش برای کاهش در منطقه است. بنابراین این موضوع نیز می تواند مورد توجه مقامات عراقی در گفت‌وگو با مقامات ایرانی بوده باشد.

قزوینی افزود : عراق که بحران های منطقه ای اثر مستقیمی بر اقتصاد و امنیت آن دارند از هر تلاشی برای کاهش این بحران ها استقبال می کند.

عراق می تواند به آرام شدن جو منطقه کمک کند

سفیر سابق ایران در سازمان همکاری کشورهای اسلامی نیز درباره تأثیر میانجی گری کشورهای منطقه در کاهش تنش در خاورمیانه می‌گوید: عراق می‌تواند نقش خوبی درمیان کشورهای عربی، ازجمله عربستان و امارات که در صف مخالفان ایران قرار دارند، بازی و جو را آرام کند.

محمد شریعتی دهاقانی، سفیر سابق ایران در سازمان همکاری کشورهای اسلامی درباره نقش میانجی گری عراق و عمان در مناسبات ایران با آمریکا در شرایط کنونی، به ایرناپلاس می‌گوید: با توجه به مشکلات و تنش‌هایی که در منطقه پیش‌آمده، نظیر محاصره اقتصادی ایران و پیروی نسبی اروپا از آمریکا در خرید نفت و مبادلات اقتصادی، کشورهای خاورمیانه، در صورت رخ دادن برخورد نظامی آسیب خواهند دید.

وی ادامه می‌دهد: همه شواهد و قرائن نشان می‌دهد، منطقه به سمت تنش بیشتر و حتی برخورد نظامی پیش می‌رود. حال ممکن است این برخورد نظامی محدود باشد یا گسترده، چراکه نمی‌توان آن را پیش‌بینی کرد. ایران اعلام کرده در صورت برخورد نظامی ولو محدود، اقدام متقابل انجام خواهد داد. به‌این‌ترتیب کشورهای منطقه به شکل قهری آسیب خواهند دید. کشورهایی چون کویت و عراق که علاقه‌مندند روابط حسنه‌ای با ایران و آمریکا داشته باشند، در حال رایزنی هستند.

رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه با اشاره به اینکه عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق چندی پیش آمادگی خود را برای این کار اعلام کرده بود، می‌افزاید: عمان نیز پیشتر تجربه چنین کاری را داشته و قدرت بیشتری برای پیام‌رسانی دارد و آن را اثبات کرده است اما به نظر می‌رسد، در این مرحله موضوعات با وساطت کشورهای دیگر حل نمی‌شود. مسائل ایران و آمریکا به حدی پیچیده است که خود دو کشور برای حل آن باید اقدام کنند. کمااینکه در موضوع برجام هم به این شکل عمل شد.

شریعتی با تأکید براینکه عراق می‌تواند نقش خوبی درمیان کشورهای عربی، ازجمله عربستان و امارات که در صف مخالفان ایران قرار دارند، بازی و جو را آرام کند، می‌گوید: البته مسیری که عربستان در جنگ یمن پیش‌گرفته است و یا این اقدامش که پایگاه‌های خود را در اختیار نیروهای آمریکایی قرار داده است، دور از مسالمت است. باید منتظر رویدادهای آتی باشیم تا سرنوشت منطقه را پیش‌بینی کنیم.

بنا بود انگلیسی ها تصمیمات محکم‌تری اتخاذ کنند، اما..

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه بابیان اینکه اخیراً تنش‌هایی میان ایران و انگلیس رقم خورده است، توضیح می‌دهد: گویا بنا بود انگلیسی ها تصمیمات شدیدتری اتخاذ کنند، اما دیگر کشورهای اروپایی مانع افزایش همراهی و نزدیکی انگلیس به آمریکا شدند. اگر ایران و انگلیس بتوانند موضوع توقیف کشتی‌ها را حل کنند، بخش عمده‌ای از تنش‌ها رفع خواهد شد. علاوه براین، بسیاری از کشورهای اروپایی اعلام کرده اند در ائتلاف آمریکا برای حضور نظامی در خلیج فارس مشارکت نخواهند کرد. مجموعاً، باور من این است که گره امور در افق نزدیک بازنخواهد شد.

شریعتی بابیان اینکه ایران و دولت آقای روحانی طی سال‌های اخیر تمام تلاش خود برای رفع تنش‌ها را انجام داده‌اند، تأکید می‌کند: دولت آقای روحانی خواسته زیادی ندارد. بارها اعلام کرده در صورت رفع محاصره اقتصادی، حضور آمریکا در جلسات آتی ۵+۱ را بپذیرد. این نرمش ایران است؛ اما آمریکا اقدام متقابلی انجام نداده است. تلاش‌های فرانسه برای بهبود روابط نیز در این مرحله، مقبول ایران نبوده است.

وی با بیان اینکه باید این رویکردها را پیگیری کرد اما درعین‌حال باید توجه داشت مسئولان از جمله رئیس مجلس در نظر داشته باشند که علت توقیف کشتی بریتانیایی را، تخلف عنوان کنند، ادامه می‌دهد: اگرچه ممکن است در صورت عدم توقیف کشتی ایران از سوی آن‌ها، از تخلف کشتی‌شان چشم‌پوشی می‌کردیم اما از منظر قوانین بین‌المللی به این موضوع ورود کنیم نه به‌عنوان اقدامی تلافی جویانه.

رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه با تأکید براینکه باید تنش‌ها را کاهش داد، می‌گوید: باید منتظر آثار رایزنی کشورهای اروپایی، عراق، عمان و دیگر کشورهای منطقه بود تا دریابیم چه مقصدی را دنبال می‌کند.

شریعتی درباره اینکه هدف کشورهای منطقه از رایزنی حفظ منافع ملی‌شان است، توضیح می‌دهد: اگر این طور هم باشد، ایرادی ندارد. اگر تنشی در تنگه هرمز رخ دهد، عراق و کویت منفذ دیگری برای تجارت ندارند، عربستان و امارات منافذ دیگری برای خود فراهم کرده‌اند اما کشورهایی که تنها از طریق آبراه خلیج‌فارس و تنگه هرمز می‌توانند تجارت کنند، صدمه خواهند دید. علاوه براین، تنها دولت‌ها نیستند که بر رایزنی و کاهش تنش‌ها در منطقه تلاش می‌کنند، درون این کشورها نیروهایی وجود دارند که برای حفظ روابط با دو کشور ایران و آمریکا به دولت‌ها فشار می‌آورند. مثلاً ایران در میان مردم عراق از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بااین‌حال بنده تصور می‌کنم تا در دو کشور عزم لازم برای بهبود روابط و کاهش تنش ایجاد نشود، رایزنی‌ها اثرگذار نخواهد بود.

منبع: آفتاب

کلیدواژه: عراق ایران نفتکش انگلیسی تنش میان ایران و آمریکا جنگ برجام تحریم عادل عبدالمهدی تنگه هرمز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۱۸۶۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فارن افرز: احتمال شکل گیری ائتلاف منطقه ای اعراب و اسرائیل علیه ایران چقدر است؟

نشریه آمریکایی "فارن افرز" با انتشار مقاله ای به تغییر فضای ژئوپلتیک منطقه پس از حمله تلافی جویانه اخیر ایران به اسرائیل پرداخته و امکان شکل گیری یک ائتلاف ضدایرانی با حضور اسرائیل و کشورهای عربی با مشارکت آمریکا و غرب را مورد بررسی قرار داده است.

به گزارش عصرایران، در این مقاله آمده است:

هنگامی که ایران در 13 آوریل بیش از 300 موشک و پهپاد را به سمت اسرائیل پرتاب کرد، دولت اردن به دفع حمله ایران کمک کرد. گزارش‌های اولیه رسانه‌ها حاکی از آن بود که چندین کشور عربی دیگر در دفاع از اسرائیل مشارکت کرده‌اند، تلاش‌هایی که آنها بعدا آن را رد کردند.

 با این وجود، گروهی از رهبران اسرائیل و همچنین برخی ناظران در واشنگتن، این اقدامات را نشانه‌ای از یک تغییر بزرگ تفسیر کردند. تغییری با این پیش فرض که این کشورهای عربی، در صورت ادامه تشدید درگیری اسرائیل با ایران، طرفدار اسرائیل خواهند بود. 

سپهبد "هرزی هالوی" رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل، اعلام کرد که حمله ایران "فرصت های جدیدی برای همکاری در خاورمیانه ایجاد کرده است." موسسه مطالعات امنیت ملی، یک اندیشکده پیشرو اسرائیلی نیز اعلام کرد که "ائتلاف منطقه‌ای و بین‌المللی که در رهگیری پرتاب‌های ایران به سمت اسرائیل مشارکت داشت، پتانسیل ایجاد یک اتحاد منطقه‌ای علیه ایران را نشان می‌دهد."

پس از پاسخ اسرائیل به حمله ایران با یک حمله نسبتا محدود به تاسیسات نظامی در ایران، "دیوید ایگنِیشس"، ستون نویس واشنگتن پست، اظهار داشت که اسرائیل "مانند رهبر یک ائتلاف منطقه ای علیه ایران رفتار می کند." او نوشت: "به نظر می‌رسد که اسرائیل با پاسخ نظامی ملایم خود به ایران، منافع متحدان عربش در این ائتلاف رادر نظر گرفت. متحدانی همچون عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اردن که همگی در عملیات رهگیری پرتابه های ایرانی علیه اسرائیل به طور مخفی و آشکار مشارکت کردند.

به نظر این ستون نویس واشنگتن پست، این یک "تغییر پارادایم بالقوه برای اسرائیل"است، تغییری که به خاورمیانه "شکل جدیدی" می‌بخشد.
با این حال، این ارزیابی‌ها بیش از حد خوش بینانه به نظر می رسند و نمی‌توانند پیچیدگی چالش‌های منطقه را درک کنند. مطمئنا، با توجه به ماهیت بی‌سابقه تنش نظامی بین اسرائیل و ایران در ماه آوریل امسال، استراتژی آینده اسرائیل علیه ایران ممکن است ملاحظات منطقه‌ای را بیشتر در نظر بگیرد.

 اما واقعیت‌های منطقه که مانع همکاری اعراب و اسرائیل می‌شود، تغییر قابل توجهی نکرده است. حتی قبل از حمله حماس در 7 اکتبر و متعاقب آن جنگ اسرائیل علیه غزه، کشورهای عربی که توافقنامه 2020 "ابراهیم" را امضا کردند و عادی سازی با اسرائیل را پذیرفتند، از حمایت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از گسترش شهرک سازی های اسرائیل در کرانه باختری و تلاش وزرای راست افراطی کابینه او برای شکننده کردن وضعیت موجود در اورشلیم ناامید شده بودند. 

مجموعه ای از حملات مرگبار شهرک نشینان اسرائیلی به فلسطینی ها در شهرهای کرانه باختری در بهار سال 2023 به تنش های منطقه ای دامن زد. پس از آغاز عملیات نظامی اسرائیل در غزه در ماه اکتبر، که موجی از اعتراضات مردمی را در سراسر خاورمیانه برانگیخت، رهبران عرب در حمایت آشکار از اسرائیل تردید بیشتری پیدا کردند، زیرا می دانستند که همکاری آشکار می تواند به مشروعیت داخلی آنها لطمه بزند.

هیچ چیز درباره واکنش اعراب به این دور از رویارویی ایران و اسرائیل نشان نمی دهد که مواضع سابق آنها تغییر نکرده است. گروهی از دولت‌ها که بسیاری از اسرائیلی‌ها به طور تقلیل از آنها به عنوان "اتحاد سنی" یاد می‌کنند، در واقع همچنان به دنبال متعادل کردن روابط خود با ایران و اسرائیل، حفاظت از اقتصاد و امنیت خود و مهمتر از همه، جلوگیری از یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر هستند. 

آنها همچنین احتمالا پایان دادن به جنگ فاجعه بار در غزه را بر رویارویی با ایران در اولویت قرار خواهند داد. با این حال، با افزایش تنش بین ایران و اسرائیل، اشتیاق کشورهای عربی برای تسریع در ادغام منطقه‌ای اسرائیل بیش از هر زمان دیگری به تمایل اسرائیل برای پذیرش تشکیل یک کشور فلسطینی بستگی دارد.

پیش از حمله 13 آوریل ایران به اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی اطلاعاتی درباره این حمله قریب الوقوع را با ایالات متحده به اشتراک گذاشتند. سپس فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) از این اطلاعات برای هماهنگی پاسخ خود با اسرائیل و سایر شرکا استفاده کرد.

 اردن به هواپیماهای نظامی آمریکا و بریتانیا اجازه ورود به حریم هوایی این کشور را داد تا پرتابه های ایرانی را متوقف کرده و مستقیما حملات ایران را رهگیری کنند. گزارش‌های اولیه رسانه‌ها، به‌ویژه در ایالات متحده و اسرائیل، تأکید کردند که اسرائیل موفق شده با تلاش‌های منطقه‌ای گسترده، حمله تهران را خنثی کند.

اما به زودی مشخص شد که نقش اعراب در دفع حمله ایران محدود بوده است. هم عربستان سعودی و هم امارات به صراحت هرگونه کمک نظامی مستقیم به اسرائیل را تکذیب کردند. مقامات اردنی نیز از مشارکت خود برای حفاظت از منافع خود دفاع کردند. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، با تاکید بر اینکه کشورش برای کمک به اسرائیل اقدامی نکرده است، اعلام کرد که "امنیت و حاکمیت" اردن "بالاتر از همه ملاحظات" قرار دارد.

تلاش هایی که کشورهای عربی برای مقابله با ایران انجام دادند، تقریبا به طور قطع ناشی از تمایل به حفظ روابط آنها با ایالات متحده بود، نه برای همسویی بیشتر با اسرائیل. از زمانی که اسرائیل عملیات خود را در غزه آغاز کرد، رهبران عرب از اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده موفقیت بیشتری در مهار رفتار اسرائیل در غزه کسب نکرده است، از کاخ سفید ناامید شده‌اند، اما آنها همچنان به دنبال تعمیق همکاری خود با واشنگتن هستند چون هیچ منبع جایگزینی برای نوع امنیتی که از ایالات متحده دریافت می کنند، نمی بینند.

در ماه‌های اخیر، کشورهای عربی خلیج فارس و همچنین مصر و اردن به تشویق واشنگتن برای کمک به مدیریت پویایی‌های امنیتی خاورمیانه، مهار فعالیت‌های مخرب ایران و جلوگیری از یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر ادامه داده‌اند. پایان دادن به جنگ در غزه همچنان یک اولویت فوری منطقه ای است و کشورهای عربی در حال کار برای یک طرح صلح با دولت بایدن هستند. رهبران عربستان همچنان معتقدند که یک معاهده دفاعی دوجانبه با ایالات متحده باید بخشی از هر گونه توافق عادی سازی آینده رابطه آنها با اسرائیل باشد و امارات به تلاش خود برای مذاکره درباره توافقنامه دفاعی خود با دولت بایدن ادامه می دهد.

با این حال، در همان زمان، کشورهای حوزه خلیج فارس اکنون تعامل نزدیک تری با تهران دارند. آنها به خوبی می دانند که تقابل آنها با ایران آنها را در معرض خطر قرار می دهد. در سال 2019، پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، تهران بی ثباتی را در سراسر خلیج فارس گسترش داد، به کشتی ها در نزدیکی بنادر امارات حمله کرد و برای اولین بار حملات دقیقی را علیه تاسیسات نفتی عربستان انجام داد. پس از امضای توافقنامه ابراهیم از سوی امارات و بحرین نیز تهران به صراحت به این 2 کشور هشدار داد که حضور نظامی اسرائیل در خلیج فارس خط قرمزی برای ایران خواهد بود.

خیلی قبل از حمله حماس در 7 اکتبر، کشورهای عربی به طور کلی تصمیم گرفته بودند که بهترین راه برای کاهش خطر یک ایران که به طور فزاینده تهاجمی تر می شود، تلاش برای نزدیکی به تهران است. 

بر همین اساس امارات و عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود با ایران را به ترتیب در سال های 2021 و 2023 احیا کردند. از 7 اکتبر، این کشورها همراه با بحرین و عمان، پیام‌ها و هشدارهایی را بین ایران و اسرائیل مخابره کرده و برای مدیریت تنش‌ها پیشنهادهایی رامطرح کرده اند. دو روز پس از حمله ایران در 13 آوریل، وزیر امور خارجه مصر با همتایان ایرانی و اسرائیلی خود به منظور مهار تنش تلفنی تماس گرفت.

علایق آینده

در ماه‌های آینده، کشورهای عربی احتمالا تلاش خواهند کرد تا این اقدام متعادل کننده را حفظ کنند و از همه طرف‌ها به خویشتنداری دعوت کنند و از اقدامات تهاجمی بیشتر اسرائیل فاصله بگیرند. اگر تشدید تنش بین ایران و اسرائیل ادامه یابد، آنها احتمالا تمایل کمتری به حمایت از عملیات اسرائیل خواهند داشت. هزینه های داخلی آنها برای حمایت آشکار از اسرائیل احتمالا با گذشت زمان افزایش خواهد یافت، به ویژه اگر نیروهای اسرائیلی به سمت رفح حرکت کنند، شهری در جنوب غزه که صدها هزار فلسطینی در آن پناه گرفته اند و اسرائیل مدعی است که حماس پایگاهی مستحکم در آنجا دارد.

با وجودی که بسیاری از کشورهای عربی نگرانی های مشترکی با اسرائیل در مورد فعالیت های منطقه ای ایران، به ویژه حمایت این کشور از شبه نظامیان غیردولتی دارند، اما کشورهای عربی خلیج فارس، به تجربه دریافته اند که باز کردن گفتگوهای مستقیم دیپلماتیک، اعمال فشار با انگیزه‌های اقتصادی و انجام دیپلماسی پنهان با تهران امن‌ترین راه‌ها برای حفاظت از منافع آنها و جلوگیری از تشدید درگیری است. 

هر چقدر هم که درگیری ایران و اسرائیل تشدید شود، کشورهای عربی احتمالا از این اشکال تعامل عقب نشینی نخواهند کرد. تلاش های آنها برای عادی سازی روابط با ایران از زمان آغاز جنگ غزه سرعت گرفته است، در حالی که تلاش ها برای عادی سازی روابط آنها با اسرائیل متوقف شده است.

در تلاش برای ترغیب اسرائیل به تفکر فراتر از جنگ غزه، عربستان سعودی همچنان چشم‌انداز عادی‌سازی روابط خود با اسرائیل را به شرط تعهد تل آویو به مشارکت در فرایند سیاسی با هدف تشکیل یک کشور فلسطینی، منوط کرده است. 

با این حال، اسرائیل این درخواست های عربستان را نادیده گرفته است، شاید به دلیل اطمینان بیش از حد به این مساله که پس از پایان جنگ در غزه، روند عادی سازی می تواند از همان جایی که متوقف شد ادامه یابد. عادی سازی بیشتر روابط اعراب و اسرائیل در این شرایط بعید است. 

کشورهای عربی به همکاری با واشنگتن در زمینه دفاع موشکی ادامه خواهند داد، اما این همکاری مستلزم هماهنگی مستقیم با اسرائیل نیست. همچنین به این زودی ها به سطح یک اتحاد رسمی دفاعی نزدیک نخواهد شد. این امر مستلزم همسویی بهتر سیستم‌های دفاعی کشورهای عربی و همچنین اعتماد بسیار بیشتر بین طرفین است، که هر دوی این موارد در خاورمیانه وجود ندارد و ایجاد آن زمان می‌برد.

کشورهای عربی، به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس، از تلاش‌های اسرائیل برای تنزل دادن توانایی‌های نیابتی ایران استقبال خواهند کرد. اما آنها به احتمال زیاد با هرگونه حمله مستقیم به ایران که می‌تواند چشم‌انداز اقتصادی شکننده منطقه را بی‌ثبات کند یا به حمله متقابل ایران در خلیج‌فارس منجر شود، مخالفت خواهند کرد. 

با وجود اینکه کشورهای عربی علاقه مند به حفظ روابط دفاعی نزدیک با واشنگتن هستند، اما آنها نمی خواهند به بلوکی بپیوندند که آشکارا علیه ایران و حامیان جهانی آن مانند روسیه کار می کند. آنها ترجیح می دهند روابط چندجانبه منطقه ای و جهانی خود را متعادل کنند، نه اینکه در یک مسیر یکطرفه پل ها را پشت سر خود خراب کنند.

با وجود این محدودیت‌ها، کشورهای عربی می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از تشدید بیشتر تنش بین ایران و اسرائیل ایفا کنند. تقویت خطوط ارتباطی بین دو کشور - و ایجاد خطوطی برای مدیریت بحران - بیش از هر زمان دیگری حیاتی است و دقیقا به همین دلیل است که تعدادی از کشورهای عربی روابط خود را همزمان با ایران و اسرائیل تقویت کرده‌اند، آنها می‌توانند از این روابط برای تشویق به خویشتن‌داری و کمک به انتقال پیام‌ها بین دو طرف استفاده کنند و در صورت شروع درگیری‌ها برای جلوگیری از درگیری یا کاهش آسیب تلاش کنند.

 در درازمدت، برای ایجاد ثبات در منطقه، کشورهای خاورمیانه باید سکویی برای گفتگوهای منظم ایجاد کنند که برای مشارکت ایران و اسرائیل باز باشد. حملات اخیر که ایران و اسرائیل را در آستانه جنگ قرار می دهد، تنها نشان می دهد که چقدر نیاز به چنین گفت وگویی ضروری شده است.

اما جهان باید انتظارات خود را برای همکاری نزدیکتر بین کشورهای عربی و اسرائیل کاهش دهد. همکاری کاملا فنی که کشورهای عربی و اسرائیل اخیرا در زمینه‌های مورد علاقه مشترک از جمله انرژی و تغییرات آب و هوا داشته‌اند، احتمالا ادامه خواهد داشت. 

با این حال، به این زودی ها گردهمایی‌های منطقه‌ای پرمخاطب که آشکارا تعامل سیاسی کشورهای عربی با اسرائیل را تبلیغ می‌کنند، در کار نخواهد بود مگر اینکه اسرائیل به جنگ خود با غزه پایان دهد.

 تا آن زمان، تلاش کشورهای عربی برای حفظ روابط اقتصادی خود با اسرائیل نیز محدود خواهد بود. یک استراتژی کوتاه‌مدت واقع‌بینانه‌تر، حمایت از توانایی آن‌ها برای میانجی‌گری و جلوگیری از درگیری‌های آینده بین ایران و اسرائیل را در اولویت قرار خواهد داد.

 

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: نگاه دولت های عربی به درگیری ایران و اسراییل گفت و گوی دیدنی اعراب درباره رویارویی ایران و اسرائیل (فیلم)